Po miliony zł, żeby jezioro Lubowidzkie tętniło życiem. Gmina przejmie teren na rekreację

W Urzędzie Gminy w Nowej Wsi Lęborskiej zaprezentowane zostały wyniki badań naukowców z Katedry Hydrobiologii Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Opracowanie pt. „Raport o stanie środowiska jeziora Lubowidzkiego w ramach koncepcji jego rekultywacji” ma stanowić podstawę do ubiegania się o wielomilionowe dotacje ze środków unijnych, potrzebne na realizację projektów w zakresie bioróżnorodności, ochrony środowiska i porządkowania ruchu turystycznego.

Dokument, który powstał pod redakcją dr hab. Krystiana Obolewskiego - kierownika katedry, opisuje sytuację środowiskową jeziora w 2023 roku. Opiera się na przeprowadzonych siedmiokrotnie badaniach w okresie od 24 kwietnia do 24 października ubr.

Kluczowym aspektem dla ochrony jeziora Lubowidzkiego jest skanalizowanie Lubowidza. Na spotkaniu w urzędzie mówił o tym wójt Zdzisław Chojnacki. Chodzi o uregulowanie gospodarki wodno-ściekowej w zlewni jeziora, co jest pierwszym, newralgicznym krokiem w jego ochronie. Wójt poinformował zebranych, że dobiega końca ostatni etap budowy sieci kanalizacji sanitarnej w Lubowidzu. Łączny koszt prowadzonych w ostatnich latach inwestycji wynosi 9.833.047, 29 zł, z czego zdecydowaną większość stanowią rządowe dotacje ze środków zewnętrznych.

- Główny problem w przypadku terenów bezpośrednio przyległych do brzegów zbiornika jest zasadniczo rozwiązany poprzez skanalizowanie poszczególnych domostw - podkreślił dr Obolewski. - Obecnie głównym zagrożeniem, który wymaga kolejnych działań jest zabezpieczenie jeziora przed potencjalnymi zanieczyszczeniami pochodzącymi z dopływu - strugi Węgorzej. Ze względu na położenie jeziora w końcowym odcinku zlewni strugi, jest to miejsce newralgiczne.

Wśród proponowanych rozwiązań rekultywacyjnych jest budowa progów gromadzących osady przesuwane w kierunku misy jeziora. Według naukowca należy wzdłuż koryta ujścia Węgorzy zainstalować poduszki wypełnione fragmentami polimerów.

Zabiegi rekultywacyjne jeziora Lubowidzkiego rozpoczyna uporządkowanie gospodarki ściekowej w zlewni bezpośredniej, następnie renaturyzacja strugi Węgorzy zgodnie z ideą biotechnologii hydroekologicznej i wreszcie zabiegi rekultywacyjne w obrębie zbiornika. Celem rekultywacji jest przywrócenie jezioru poprzednich funkcji, a także cech fizycznych, chemicznych i biologicznych, możliwie zbliżonych do naturalnych.

Poprawa stanu ekologicznego jeziora Lubowidzkiego jest z kolei niezbędna w celu poprawy potencjału tego zbiornika do celów rekreacyjnych, retencyjnych i ochrony bioróżnorodności, zarówno w ujęciu miejscowym, jak i zlewniowym - nieczystości, w tym związki węgla, wypływając z jeziora mogą dalej rzeką Łebą trafiać do obszaru Słowińskiego Parku Narodowego.

Jednym z proponowanych działań jest także introdukcja małż, w tym chronionych gatunków z rodziny Unionidae (np. Szczeżui Wielkiej), po występowaniu których naukowcy odnajdowali jedynie puste muszle. Małże filtrują wodę, co przyczynia się do poprawy stanu ekologicznego zbiornika.

Wójt powiedział też o pozyskaniu działek wzdłuż brzegu jeziora od Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.

- Finalizujemy sprawę przejęcia dwóch działek od KOWR-u o nr 225/3 i 225/2, obręb Lubowidz. Podpisaliśmy już porozumienie w tej sprawie, które czeka na podpis centrali. Pozostaje tylko zawarcie aktu notarialnego. Będąc właścicielem tych nieruchomości, przystąpimy do prac nad projektem zagospodarowania terenu.

Na spotkaniu przedstawione zostały możliwości pozyskania środków zewnętrznych w unijnej perspektywie finansowej na lata 2021-2027 na projekty z zakresu bioróżnorodności, ochrony przyrody i turystyki w ramach Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Lęborka, Lokalnych Grup Działania - LGD „Bursztynowy Pasaż” i LGD „Dorzecze Łeby".
Informowali o tym Elżbieta Rekowska Klassa jako naczelnik Wydziału Współpracy i Rozwoju Urzędu Miasta Lęborka, Emilia Waśkowska z Lokalnej Grupy Działania „Bursztynowy Pasaż”, Marcin Ramczyk jako dyrektor biura LGD „Dorzecze Łeby” oraz Bartłomiej Zambrzycki jako specjalista ds. rozwoju Urzędu Gminy w Nowej Wsi Lęborskiej.

Uczestnicy spotkania wyrazili konieczność kontynuowania wzajemnej współpracy między samorządami, Nadleśnictwem Lębork, PZW i Wodami Polskimi w celu realizacji ambitnych planów zagospodarowania jeziora Lubowidzkiego.

W spotkaniu udział wzięli:

• prof. Marek Macko, Prorektor ds. Rozwoju i Współpracy Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i dr hab. Krystian Obolewski, prof. UKW, Kierownik Katedry Hydrobiologii;
• Violetta Kurkiewicz-Zajączkowska, Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska Starostwa Powiatowego w Lęborku (Powiat Lęborski);
• Edmund Głombiewski, Przewodniczący Zarządu Lęborskiego Związku-Powiatowo Gminnego;
• Piotr Wittbrodt, Wójt Gminy Łęczyce i Gabriela Szmidtke, Kierownik Referatu Ochrony Środowiska i Klimatu UG Łęczyce;
• Zdzisław Chojnacki, Wójt Gminy Nowa Wieś Lęborska;
• Zdzisław Korda, Przewodniczący Rady Gminy Nowa Wieś Lęborska;
• Marek Piotrowski, radny Gminy Nowa Wieś Lęborska;
• Piotr Mądrzak, Nadleśniczy Nadleśnictwa Lębork i Koryna Korolewicz-Knut – Nadleśnictwo Lębork;
• Jerzy Pernal, Zastępca Burmistrza Miasta Lęborka, Elżbieta Rekowska-Klasa, Naczelnik Wydziału Współpracy i Rozwoju Urzędu Miasta Lęborka i Kamilla Pięta, pracownik wydziału (Lębork);
• Eugeniusz Miotke, kierownik Nadzoru Wodnego w Lęborku;
• Bronisław Strzelec – w imieniu Zarządu Okręgu PZW w Słupsku;
• Emilia Waśkowska, Stowarzyszenie Bursztynowy Pasaż Lokalna Grupa Działania;
• Marcin Ramczyk, dyrektor LGD Dorzecze Łeby” i Natalia Tomkowicz, pracownik biura;
• Kazimierz Korda, sołtys Sołectwa Lubowidz;
• Konrad Chmiel, dyrektor LOT Ziemia Lęborska – Łeba;
• pracownicy Urzędu Gminy w Nowej Wsi Lęborskiej.

Prace badawcze naukowców z Bydgoszczy były możliwe dzięki porozumieniu samorządów (Gminy Miasta Lębork, Gminy Nowa Wieś Lęborska, Gminy Łęczyce i Powiatu Lęborskiego), które zobowiązały się do sfinansowania badań środowiskowych przy równym podziale kosztów, których całkowita wartość wyniosła 59.400 zł. Istotny wkład w badania miało zaangażowanie członków Gminnego Koła PZW "Pstrąg" z Nowej Wsi Lęborskiej, którzy aktywnie wspierali naukowców z Bydgoszczy.

Pełna wersja raportu znajduje się pod tym linkiem.